
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭੰਗਾਣੀ ਸਾਹਿਬ
ਭੰਗਾਣੀ ਦੀ ਲੜਾਈ 1688 ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਲੜੀ ਗਈ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਜੰਗ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਧਰਮ, ਹਿੰਮਤ ਤੇ ਇਕਤਾ ਨਾਲ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜਿਆਂ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ।
ਭੰਗਾਣੀ ਦੀ ਲੜਾਈ 1688 ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਲੜੀ ਗਈ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਜੰਗ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਧਰਮ, ਹਿੰਮਤ ਤੇ ਇਕਤਾ ਨਾਲ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜਿਆਂ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ।
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰੀਠਾ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰੀਠਾ ਸਾਹਿਬ, ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਚੰਪਾਵਤ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਗੁਰੂ
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਮੰਝ ਜੀ ਪਿੰਡ ਕੰਗ੍ਹਮਾਈ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੋਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਥਾਂ ਭਾਈ ਮੰਝ ਜੀ ਦੀ ਅਟੱਲ ਭਗਤੀ ਅਤੇ ਨਿਸ਼ਕਾਮ ਸੇਵਾ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਭਾਈ ਮੰਝ ਜੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਸਲ ਨਾਮ ਤੀਰਥਾ ਸੀ, ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਿੱਖ ਸਨ। ਉਹ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਲੰਗਰ ਲਈ ਲੱਕੜ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਕੂਏ ਵਿੱਚ ਡਿੱਗਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਲੱਕੜ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਦੇ ਰਹੇ ਤੇ ਨਾਮ ਜਪਦੇ ਰਹੇ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਡੋਲ ਸੇਵਾ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੋਏ ਅਤੇ ਕਿਹਾ, “ਮੰਝ ਪਿਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕੋ, ਗੁਰ ਮੰਝ ਪਿਆਰਾ।”
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੇਰ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੇਰ ਸਾਹਿਬ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ ਲੋਧੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੁਰਜ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਠੰਢਾ ਬੁਰਜ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਦੁਖਦਾਈ ਯਾਦਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਬਾਬਾ ਫਤਹਿ ਸਿੰਘ ਜੀ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਜ਼ੋਰਾਵਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਸਮੇਤ ਕੜਾਕੇ ਦੀ ਸਰਦੀ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਥੇ ਹੀ ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੋਤਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦੀ ਖਬਰ ਸੁਣ ਕੇ ਪ੍ਰਾਣ ਤਿਆਗ ਦਿੱਤੇ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਜੋ ਅੱਜ ਵੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਅਟੱਲ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਫਤਹਿਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਫਤਹਿਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਫਤਹਿਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਸਰਹਿੰਦ
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਹਿਨ ਸਾਹਿਬ ਸੱਚੀ ਮੰਜੀ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਦੇ ਪਿੰਡ ਦੁਲਚੀ ਕੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਸਥਾਨ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਦੀ ਚਰਨ ਛੋਹ ਨਾਲ ਮਹਾਨ ਇਤਿਹਾਸ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਬਾਬਾ ਸੱਚ-ਨਾ-ਸੱਚ ਨੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਹੁਕਮ ਅਨੁਸਾਰ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਅਸ਼ੀਰਵਾਦ ਨਾਲ ਰਾਜਾ ਹਰੀ ਸੈਨ ਦੀ ਰਾਣੀ ਨੂੰ ਚਮਤਕਾਰੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸੁਖੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਬਖ਼ਸ਼ਿਆ ਜੋੜਾ ਅੱਜ ਵੀ ਬਾਬਾ ਸੱਚ-ਨਾ-ਸੱਚ ਦੀ ਔਲਾਦ ਮੱਲ ਪਰਿਵਾਰ ਕੋਲ ਸਤਿਕਾਰ ਨਾਲ ਸੰਭਾਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨੌਲੱਖਾ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ ਨੌਲੱਖਾ, ਫਤਿਹਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਗੁਰੂ ਤੇਗ਼ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਅਤੇ ਵਣਜਾਰੇ ਦੀ ਭੇਟ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਪਵਿੱਤਰ ਸਥਾਨ ਹੈ।
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟੋਭਾ ਭਾਈ ਸਾਲ੍ਹੋ ਜੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟੋਭਾ ਭਾਈ ਸਾਲ੍ਹੋ ਜੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ
ਇਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਤਸਵੀਰਾਂ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਤੋਂ ਲਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਾਪੀਰਾਈਟ ਸੰਬੰਧੀ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਜਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਲਈ, ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਸਾਡੇ ਨਾਲ sikhplaces@gmail.com 'ਤੇ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ।
ਸਿੱਖ ਪਲੇਸਸ ©2025. ਸਾਰੇ ਹੱਕ ਰਾਖਵੇਂ ਹਨ