ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਿਪਲੀ ਸਾਹਿਬ ਪੁਤਲੀਘਰ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਿੱਪਲੀ ਸਾਹਿਬ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਛੇਹਰਟਾ ਜਾਣ ਵਾਲੀ

ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚਰਨ ਕੰਵਲ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚਰਨ ਕੰਵਲ ਸਾਹਿਬ, ਮਾਛੀਵਾੜਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਵਿੱਤਰ ਸਥਾਨ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ

ਇਹ ਅਸਥਾਨ ਉਹ ਪਵਿੱਤਰ ਥਾਂ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਨੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਭਗਤੀ ਕਰਦਿਆਂ ਤਪੱਸਿਆ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਕਾਲ ਚਲਾਣੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬਾਬਾ ਈਸ਼ਵਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਸਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਨਿਵ ਰੱਖੀ ਅਤੇ ਇਸੇ ਥਾਂ ਨੂੰ ਰੋਹਾਣੀ ਕੇਂਦਰ ਬਣਾਇਆ। ਇੱਥੇ ਲਾਭਦਾਇਕ ਝੀਲ, ਸ਼ੀਸ਼ ਮਹਲ ਅਤੇ ਭੋਰਾ ਸਾਹਿਬ ਵਰਗੇ ਅਨੇਕ ਅਸਥਾਨ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ, ਫਗਵਾੜਾ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ, ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਧਾਰਮਿਕ ਕੇਂਦਰ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਲੋਕ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਅਤੇ ਮਨਨ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹਰ ਸਾਲ ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਿਹਾੜੇ ਮੌਕੇ, ਇਹ ਥਾਂ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਭੀੜ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਪਤਾਲਪੁਰੀ ਸਾਹਿਬ 1644 ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਅਤੇ 1661 ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਇ ਜੀ ਦਾ ਇੱਥੇ

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਆਪਣੀ ਦੂਜੀ ਉਦਾਸੀ ਦੌਰਾਨ ਬਿਦਰ ਪਹੁੰਚੇ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਲਾਲੁਦਿਨ ਅਤੇ ਯਾਕੂਬ ਅਲੀ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਮੌਜੂਦਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕ ਝੀਰਾ ਸਾਹਿਬ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਵਾਸ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਸਮੇਂ, ਬਿਦਰ ‘ਚ ਪੀਣ ਯੋਗ ਪਾਣੀ ਦੀ ਭਾਰੀ ਘਾਟ ਸੀ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਦਇਆ ਭਾਵ ਨਾਲ ਪਹਾੜੀ ‘ਤੇ ਚਰਨ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪਥਰ ਹਟਾਇਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਠੰਢੇ ਤੇ ਮਿੱਠੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਚਮਤਕਾਰੀ ਝਰਨਾ ਨਿਕਲ ਪਿਆ। ਇਸ ਝਰਨੇ ਨੂੰ “ਨਾਨਕ ਝੀਰਾ” ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚ “ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਕੁੰਡ” ਅਤੇ “ਗੁਰੂ ਕਾ ਲੰਗਰ” ਸਥਾਪਿਤ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਮੁਫ਼ਤ ਭੋਜਨ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ, ਆਲਮਗੀਰ ਲੁਧਿਆਣਾ ਜਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ 1761 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਜਗਰ ਨੂੰ ਮਾਰ ਕੇ ਖੂਹ ਦਾ ਪਾਣੀ ਪਵਿੱਤਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਗਰੀਬ ਮਾਤਾ ਦਾ ਕੋੜ੍ਹ ਠੀਕ ਕੀਤਾ।