ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪੰਜਵੀਂ ਅਤੇ ਛੇਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ, ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ
ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਇਤਿਹਾਸਕ ਧਾਰਮਿਕ ਅਸਥਾਨ—ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪੰਜਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਅਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਛੇਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ—ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤੰਬੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨੇੜੇ, ਜਨਮ ਅਸਥਾਨ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਸੜਕ ਉੱਤੇ ਸਥਿਤ ਹਨ। ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪੰਜਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਸਾਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਉੱਤੇ ਕੋਈ ਗੁੰਬਦ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਛੇਵੇਂ ਗੁਰੂ, ਮੀਰੀ–ਪੀਰੀ ਦੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਛੇਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਉੱਤੇ ਗੁੰਬਦ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਇੱਕੋ ਹੀ ਚਾਰਦੀਵਾਰੀ ਅੰਦਰ ਸਥਿਤ ਹਨ।
ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਕਸ਼ਮੀਰ ਤੋਂ ਵਾਪਸੀ ਸਮੇਂ ਹਰ ਮਹੀਨੇ, ਸੰਵਤ 1670 (1613 ਈ.) ਵਿੱਚ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਆਏ ਸਨ। ਜਿਸ ਥਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਸ਼ਰਾਮ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਉਸ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਸੰਗਤ ਵੱਲੋਂ ਉੱਥੇ ਗੁਰ ਮੇਲਾ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਪਵਿੱਤਰ ਅਸਥਾਨ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਤੇਰਾਂ ਘੁਮਾਉਂ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਜਿਸ ਦਰੱਖ਼ਤ ਹੇਠਾਂ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਟਿਕੇ ਸਨ, ਉਹ ਹੁਣ ਸੁੱਕ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਉਸ ਦਰੱਖ਼ਤ ਦਾ ਇੱਕ ਸੰਭਾਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹਿੱਸਾ ਗੁੰਬਦ ਵਾਲੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕੱਚ ਦੇ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਅੱਜ ਵੀ ਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਸੰਗਤ ਲਈ ਅਤਿ ਸ਼ਰਧਾ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕ ਇਸ ਤੋਂ ਆਤਮਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਿਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਫਿਰ ਵੀ, ਮੂਲ ਇਮਾਰਤਾਂ ਅੱਜ ਤੱਕ ਕਾਇਮ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਅਸਥਾਨ ਉਹਨਾਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਵੱਲੋਂ ਨਿਰੰਤਰ ਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਇਸ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅਧਿਆਇ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਅਤੇ ਅਸ਼ੀਰਵਾਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਇੱਥੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪੰਜਵੀਂ ਅਤੇ ਛੇਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ, ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਵਿਕਲਪ ਉਪਲਬਧ ਹਨ:
ਕਾਰ ਜਾਂ ਟੈਕਸੀ ਰਾਹੀਂ: ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤੁਸੀਂ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਲਈ ਟੈਕਸੀ ਕਿਰਾਏ ਤੇ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ ਜਾਂ ਕਾਰ ਕਿਰਾਏ ਤੇ ਲੈ ਕੇ ਯਾਤਰਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 80 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ। ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤੰਬੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨੇੜੇ, ਮਨਨਵਾਲਾ ਬਾਈਪਾਸ ਦੇ ਨਾਲ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਸ਼ਹਿਰ ਅੰਦਰ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਸਥਾਨਕ ਟੈਕਸੀਆਂ ਅਤੇ ਰਿਕਸ਼ੇ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਉਪਲਬਧ ਹਨ।
ਰੇਲ ਰਾਹੀਂ: ਲਾਹੌਰ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਲਈ ਰੇਲਗੱਡੀਆਂ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਸਥਾਨਕ ਟੈਕਸੀ ਜਾਂ ਰਿਕਸ਼ਾ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਹ ਸਥਾਨ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤੰਬੂ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 300 ਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਉੱਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ।
ਬੱਸ ਰਾਹੀਂ: ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਲਈ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ ’ਤੇ ਬੱਸਾਂ ਚਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਬੱਸ ਅੱਡੇ ’ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੱਕ ਜਾਣ ਲਈ ਰਿਕਸ਼ਾ ਜਾਂ ਟੈਕਸੀ ਵਰਗੇ ਸਥਾਨਕ ਸਾਧਨ ਵਰਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਹਵਾਈ ਰਾਹੀਂ: ਸਭ ਤੋਂ ਨੇੜਲਾ ਮੁੱਖ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਲਾਹੌਰ ਦਾ ਅੱਲਾਮਾ ਇਕਬਾਲ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਹੈ, ਜੋ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 80 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਤੋਂ ਤੁਸੀਂ ਸਿੱਧੀ ਟੈਕਸੀ ਲੈ ਕੇ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਯਾਤਰਾ ’ਤੇ ਨਿਕਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਆਪਣੇ ਸਥਾਨ ਅਨੁਸਾਰ ਮੌਜੂਦਾ ਆਵਾਜਾਈ ਸਮਾਂ-ਸਾਰਣੀ ਅਤੇ ਉਪਲਬਧਤਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਲਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਵੈਧ ਵੀਜ਼ਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਸਪਸ਼ਟ ਉਦੇਸ਼ ਦਰਜ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਯਾਤਰਾ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਲੋੜੀਂਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜ਼ਰੂਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੋ।
ਹੋਰ ਨੇੜੇ ਵਾਲੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ
- ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜਨਮ ਅਸਥਾਨ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ - 900m
- ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਲ ਲੀਲਾ ਸਾਹਿਬ - 1.2 km
- ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੱਲ ਜੀ ਸਾਹਿਬ - 1.0 km
- ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਿਆਰਾ ਸਾਹਿਬ - 1.7 km


