ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜਨਮ ਅਸਥਾਨ, ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜਨਮ ਅਸਥਾਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਜਨਮ ਸਥਾਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਵਿੱਤਰ ਧਾਮ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰਾਂਤ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਜੋ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 65 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ‘ਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਇਤਿਹਾਸਕ ਰਾਇ ਭੋਈ ਕੀ ਤਲਵੰਡੀ ਪਿੰਡ ਦੀ ਉਸ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਸਥਾਪਿਤ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ 1469 ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਮਾਤਾ ਤ੍ਰਿਪਤਾ ਅਤੇ ਮੇਹਤਾ ਕਾਲੂ ਜੀ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਨਾਮ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ।
ਇਹ ਪਵਿੱਤਰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਨੌਂ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਭ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਬਾਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪ੍ਰਸੰਗਾਂ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਸੰਭਾਲੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਗੁਰਪੁਰਬ ਵਰਗੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਮਾਗਮਾਂ ਦੌਰਾਨ ਸੰਸਾਰ ਭਰ ਤੋਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਿੱਖ ਯਾਤਰੀ ਇੱਥੇ ਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ।
ਭਾਰੀ ਸ਼ਰਧਾ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਨਾਲ ਸੰਭਾਲਿਆ ਗਿਆ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜਨਮ ਅਸਥਾਨ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਲਈ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਆਤਮਕ ਕੇਂਦਰ ਵਜੋਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਥਾਨ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਸਰਬਭੌਮ ਸੱਚ, ਸਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਦਇਆ ਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਸਨੇਹੇ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜਨਮ ਅਸਥਾਨ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਸਥਾਨ ਅਤੇ ਸੁਵਿਧਾ ਅਨੁਸਾਰ ਵੱਖ–ਵੱਖ ਯਾਤਰਾ ਵਿਕਲਪ ਵਰਤ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਹੇਠਾਂ ਮੁੱਖ ਵਿਕਲਪ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ:
ਰੇਲ ਰਾਹੀਂ: ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਆਪਣਾ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਹੈ। ਇਹ ਲਾਹੌਰ, ਫੈਸਲਾਬਾਦ ਅਤੇ ਕਰਾਚੀ ਵਰਗੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਥੋੜ੍ਹੀ ਹੀ ਦੂਰੀ ‘ਤੇ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਤੁਸੀਂ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਰਿਕਸ਼ਾ ਜਾਂ ਟੈਕਸੀ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਸੜਕ ਰਾਹੀਂ: ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਸੜਕ ਰਾਹੀਂ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਲਾਹੌਰ, ਸ਼ੇਖੂਪੁਰਾ ਅਤੇ ਫੈਸਲਾਬਾਦ ਤੋਂ ਬੱਸਾਂ ਅਤੇ ਟੈਕਸੀਆਂ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਮਿਲ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਐਮ-2 ਮੋਟਰਵੇ ਅਤੇ ਸ਼ੇਖੂਪੁਰਾ ਰੋਡ ਰਾਹੀਂ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਤੱਕ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰੀਬ 1.5 ਤੋਂ 2 ਘੰਟੇ ਲੈਂਦੀ ਹੈ।
ਹਵਾਈ ਰਾਹੀਂ: ਸਭ ਤੋਂ ਨੇੜਲਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਲਾਹੌਰ ਦਾ ਅੱਲਾਮਾ ਇਕਬਾਲ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਹੈ, ਜੋ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 65 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ। ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਤੋਂ ਤੁਸੀਂ ਟੈਕਸੀ ਜਾਂ ਸਥਾਨਕ ਆਵਾਜਾਈ ਲੈ ਕੇ ਮੁੱਖ ਹਾਈਵੇ ਰਾਹੀਂ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਯਾਤਰਾ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ 1 ਤੋਂ 1.5 ਘੰਟੇ ਲੈਂਦੀ ਹੈ, ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਮਾਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਬਦਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਯਾਤਰੀਆਂ ਲਈ: ਸਿੱਖ ਯਾਤਰੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ–ਭਾਰਤ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾ ਸਮਝੌਤੇ ਅਧੀਨ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਗੁਰਪੁਰਬ ਵਰਗੀਆਂ ਖਾਸ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ‘ਤੇ ਇੱਥੇ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ (SGPC) ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਿੱਖ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ (PSGPC) ਵੱਲੋਂ ਲੋੜੀਂਦੇ ਵੀਜ਼ਾ ਅਤੇ ਪਰਮਿਟਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸੁਚਾਰੂ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰਬੰਧਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਹੋਰ ਨੇੜੇ ਵਾਲੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ
- ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪੱਟੀ ਸਾਹਿਬ - 400m
- ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਲ ਲੀਲਾ ਸਾਹਿਬ - 450m
- ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤੰਬੂ ਸਾਹਿਬ - 650m
- ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪੰਜਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ - 1.0 km


