Manish Kumar

ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਬਕਾਲਾ ਸਾਹਿਬ ਚੰਗੀ ਕਿਸਮਤ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਉਸਦਾ ਜਹਾਜ਼ ਜੰਗਲੀ ਤੂਫਾਨ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਚਲਿਆ ਗਿਆ। ਉਸਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਗੁਰੂ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ ਉਸਦੀ ਜਾਨ ਅਤੇ ਮਾਲ ਬਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸੁੱਖਣਾ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ। ਪਰ ਬਾਬਾ ਬਕਾਲਾ ਪਹੁੰਚਣ ‘ਤੇ ਉਸ ਨੇ ਕਈ ਪਾਖੰਡੀਆਂ ਨੂੰ ਲੱਭ ਲਿਆ, […]

ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਛੇਹਰਟਾ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰੂ ਕੀ ਵਡਾਲੀ ਛੇਵੇਂ ਗੁਰੂ, ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ, ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਸਪੁੱਤਰ ਦਾ ਜਨਮ ਅਸਥਾਨ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਦੇ ਜਨਮ ਦਿਨ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਇਸ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਖੂਹ ਬਣਵਾਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਖੂਹ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਕੱਢਣ ਲਈ ਛੇ ਫ਼ਾਰਸੀ ਪਹੀਏ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ

ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਗੌਲ ਸਾਹਿਬ ਇਹ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਉਸ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਠਹਿਰੇ ਸਨ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਇਹ ਸਥਾਨ ਛੱਡਿਆ ਤਾਂ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹੀ ਗੰਨੇ ਦੀ ਫਸਲ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲੱਗ ਗਈ ਸੀ। ਇੱਕ ਬਜ਼ੁਰਗ ਨੇ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਗੁਰੂ ਜੀ ਪਿੰਡ ਆਏ ਸਨ

ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਲੋਹਗੜ੍ਹ – ਮੋਗਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਲੋਹਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੋਗਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘ ਵਾਲਾ ਤੋਂ 15 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਪਿੰਡ ਦੀਨਾ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦੀਨਾ ਸਾਹਿਬ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਰਨਾਲਾ ਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘ ਵਾਲਾ ਰੋਡ ‘ਤੇ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਿੰਗਲ ਮੈਟਲ ਰੋਡ ਹੈ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਹ ਸਲਾਬਤਪੁਰਾ

ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਸਾਹਿਬ ਧੂਬਰੀ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਇੱਥੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੰਤਰ ਵਿਦਿਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਇੱਕ ਧਰਮ ਬਣਾਉ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਲੇ ਜਾਦੂ ਅਤੇ ਕਾਲੇ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿਓ। ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਨੌਵੇਂ ਗੁਰੂ, ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਨੇ ਆਸਾਮ ਦੀ

ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਿਪਲੀ ਸਾਹਿਬ ਪੁਤਲੀਘਰ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਿੱਪਲੀ ਸਾਹਿਬ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਛੇਹਰਟਾ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਸੜਕ ’ਤੇ ਚੌਕ ਪੁਤਲੀਘਰ ਤੋਂ ਅਬਾਦੀ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਬਾਜ਼ਾਰ ਨੂੰ ਜਾਂਦੀ ਸੜਕ ’ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦੋ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸੰਨ 1581 ਈ: ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਿਥੀਚੰਦ ਨੂੰ ਗੁਰੂਗੱਦੀ ਨਾ ਮਿਲ ਸਕੀ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਈਰਖਾ ਅਤੇ ਗੁੱਸੇ ਵਿਚ

ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚਰਨ ਕੰਵਲ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚਰਨ ਕੰਵਲ ਸਾਹਿਬ ਮਾਛੀਵਾੜਾ ਦਾ ਅਸਥਾਨ ਪਵਿੱਤਰ ਅਸਥਾਨ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਦਸਵੇਂ ਗੁਰੂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਨੇ ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਜੰਗ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੇ ਦੋ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚਮਕੌਰ ਦਾ ਕਿਲਾ ਛੱਡ ਕੇ ਕੰਡਿਆਲੀਆਂ ਝਾੜੀਆਂ, ਉਜਾੜ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦਿਆਂ

ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਸਰ ਕਲੇਰਾਂ ਜਗਰਾਉਂ ਸਾਹਿਬ ਇੱਥੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਨੇ ਇਸ ਅਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਕਈ ਸਾਲ ਤਪੱਸਿਆ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਪਰਮ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਸਨ। ਸ਼੍ਰੀ ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਨੇ ਇਸ ਅਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ

ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚਹੇੜੂ, ਫਗਵਾੜਾ, ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ 15ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸੰਤ-ਕਵੀ ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ ਫਰਵਰੀ ਜਾਂ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਮਨਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਿਹਾੜੇ ਮੌਕੇ ਇੱਥੇ ਖਾਸ ਤੌਰ

ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਪਤਾਲਪੁਰੀ ਸਾਹਿਬ 1644 ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਅਤੇ 1661 ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਇ ਜੀ ਦਾ ਇੱਥੇ ਸਸਕਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਗੁਰੂ ਹਰਿਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ ਦੀਆਂ ਅਸਥੀਆਂ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਲਿਆਂਦੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ 1664 ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਵਿਸਰਜਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਇਹ ਗੁਰਦੁਆਰਾ 1 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਵਰਗ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਪਲਾਟ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਨੇੜੇ ਹੀ