ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਰਾਜਘਾਟ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ 1702–03 ਦੇ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਮੇਲੇ ਦੌਰਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਆਗਮਨ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਹ ਧਾਰਨਾ ਵਿਆਪਕ ਸੀ ਕਿ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਵੇਲੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ ਨੂੰ ਦਾਨ ਦੇਣ ਨਾਲ ਸੂਰਜ ਦੇਵ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੈਤਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਜੋ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਖਾ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਵੀ ਆਤਮਿਕ ਪੁੰਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬੁੱਧੀ ਅਤੇ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਨਾਲ ਇਸ ਅੰਧ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਧਾਰਣਾਵਾਂ ਦੀ ਨਿਰਾਰਥਕਤਾ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਕੀਮਤੀ ਭੇਟਾਂ ਇੱਕ ਗਧੇ ਉੱਤੇ ਲਾਦ ਕੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ ਨੂੰ ਦਾਨ ਵਜੋਂ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਭੇਟਾਂ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਹ ਗਧੇ ਨੂੰ ਅਪਵਿੱਤਰ ਸਮਝ ਕੇ ਛੂਹਣ ਤੋਂ ਹਿਚਕਿਚਾਏ। ਇਹ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭੀੜ ਇਕੱਠੀ ਕਰਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਿਆ, ਜਿਵੇਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਨੂੰ ਦੇਵਤਿਆਂ ਅਤੇ ਦੈਤਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਦੀ ਭ੍ਰਮਨਾ ਅਤੇ ਡਰ ਤੇ ਲਾਲਚ ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਦਾਨ ਦੀ ਵਿਅਰਥਤਾ ਬਾਰੇ ਸਮਝਾਇਆ।

ਉੱਥੇ ਮੌਜੂਦ ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਮਣੀ ਰਾਮ ਨੇ ਸੱਚੀ ਸਮਝ ਅਤੇ ਹਿੰਮਤ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਦਿੱਤਾ। ਹੋਰ ਪੁਰੋਹਿਤਾਂ ਵੱਲੋਂ ਬਹਿਸਕਾਰ ਦੀਆਂ ਧਮਕੀਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਸ ਨੇ ਗਧੇ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਮੰਨ ਕੇ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਅਸ਼ੀਰਵਾਦ ਦੀ ਅਰਦਾਸ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਰਧਾ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੋ ਕੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹੁਕਮਨਾਮਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਕਟਾਰ ਬਖ਼ਸ਼ੀ। ਅੱਜ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰਾਜਘਾਟ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਅੰਧ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਅਤੇ ਸੱਚ, ਤਰਕ ਅਤੇ ਆਤਮਿਕ ਚੇਤਨਾ ਦੇ ਉਪਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ।