ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਿਪਲੀ ਸਾਹਿਬ ਪੁਤਲੀਘਰ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਿੱਪਲੀ ਸਾਹਿਬ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਛੇਹਰਟਾ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਸੜਕ ’ਤੇ ਚੌਕ ਪੁਤਲੀਘਰ ਤੋਂ ਅਬਾਦੀ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਬਾਜ਼ਾਰ ਨੂੰ ਜਾਂਦੀ ਸੜਕ ’ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦੋ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸੰਨ 1581 ਈ: ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਿਥੀਚੰਦ ਨੂੰ ਗੁਰੂਗੱਦੀ ਨਾ ਮਿਲ ਸਕੀ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਈਰਖਾ ਅਤੇ ਗੁੱਸੇ ਵਿਚ ਆ ਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਮਹਿਲ ਨਿਵਾਸ ‘ਤੇ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਇਸ ‘ਤੇ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਸ਼੍ਰੀ ਗੋਇੰਦਵਾਲ, ਬਾਸਰਕੇ, ਛੇਹਰਟਾ ਸਾਹਿਬ ਆਦਿ ਤੋਂ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਇਸ ਅਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਰਹਿਣ ਲੱਗੇ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਇੱਥੇ ਪਿੱਪਲ ਦੇ ਰੁੱਖ ਸਨ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ ਇੱਥੇ ਸੰਗਤ ਅਤੇ ਪੰਗਤ ਦਾ ਪ੍ਰਵਾਹ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ। ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸਰੋਵਰ ਦੀ ਕਾਰ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਲਈ ਬਾਹਰੋਂ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਮਰਦਾਂ ਲਈ ਇਸ ਸਥਾਨ ’ਤੇ ਠਹਿਰਨ ਅਤੇ ਲੰਗਰ ਆਦਿ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
1586 ਈ: ਵਿਚ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਜੋ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਮਾਮਾ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਗਰਾ ਆਦਿ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਕੇ ਵਾਪਸ ਪਰਤੇ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਪ੍ਰਿਥੀਚੰਦ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਦਸ਼ਾ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਕੇ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲਈ। ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਫਿਰ ਗੁਰੂ ਦੇ ਮਹਿਲ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਲੱਗ ਪਏ। ਸਰੋਵਰ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸੇਵਾ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਂਗ ਹੀ ਜ਼ੋਰਾਂ-ਸ਼ੋਰਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ।
22 ਮਈ 1606 ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਲਈ ਲਾਹੌਰ ਗਏ ਤਾਂ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਸੰਗਤ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਰਵਾਨਾ ਹੋ ਗਈ ਪਰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਿਪਲੀ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਅਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਹੁਕਮ ਮੰਨ ਕੇ ਸਾਰੇ ਵਾਪਸ ਪਰਤ ਗਏ। ਜੂਨ 1629 ਵਿਚ, ਸ਼੍ਰੀ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਮੇਂ, ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਨਾਲ ਮੁਗਲ ਫੌਜਾਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਹੋਈ। ਇਸ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਖਾਲਸਾ ਕਾਲਜ, ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਿੱਪਲੀ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਲੋਹਗੜ੍ਹ ਦਾ ਇਲਾਕਾ ਜੰਗ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਇਸ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਕਮਰ ਦਾ ਡੱਬਾ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਲੜਾਈ ਵਿਚ ਲਾਹੌਰ ਦਾ ਰਸੂਲ ਖ਼ਾਨ ਬਹਾਦਰ ਯੋਧਾ ਭਾਈ ਬਿਧੀਚੰਦ ਹੱਥੋਂ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ। ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਸ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ਨਾਂ ‘ਤੇ ਕਾਫੀ ਜ਼ਮੀਨ ਅਲਾਟ ਕਰਵਾਈ ਸੀ। ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸਰੋਵਰ ਲਈ ਪਹਿਲੀ ਕਾਰ ਸੇਵਾ 27 ਜੂਨ 1923 ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸੀ।
ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਿਪਲੀ ਸਾਹਿਬ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ, ਤੁਸੀਂ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਆਵਾਜਾਈ ਵਿਕਲਪਾਂ ‘ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ:
ਕਾਰ ਜਾਂ ਟੈਕਸੀ ਦੁਆਰਾ: ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਗੱਡੀ ਚਲਾ ਰਹੇ ਹੋ ਜਾਂ ਟੈਕਸੀ ਲੈ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਐਪਸ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗੂਗਲ ਮੈਪਸ ਜਾਂ ਐਪਲ ਮੈਪਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਿੱਪਲੀ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਨੈਵੀਗੇਟ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਸਭ ਤੋਂ ਸਹੀ ਮਾਰਗ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਬੱਸ ਮੰਜ਼ਿਲ ਦਾ ਪਤਾ ਦਾਖਲ ਕਰੋ।
ਬੱਸ ਦੁਆਰਾ: ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਣ ਵਾਲੇ ਸਥਾਨਕ ਬੱਸ ਰੂਟਾਂ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰੋ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਬੱਸਾਂ ਜਾਂ ਸਥਾਨਕ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਵਿਕਲਪਾਂ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛ ਸਕਦੇ ਹੋ ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਿੱਪਲੀ ਸਾਹਿਬ ਲੈ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਰੇਲਗੱਡੀ ਦੁਆਰਾ: ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਲਈ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਲੱਭੋ। ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜੰਕਸ਼ਨ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਹੈ। ਉੱਥੋਂ, ਤੁਸੀਂ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਿਪਲੀ ਸਾਹਿਬ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਟੈਕਸੀ ਕਿਰਾਏ ‘ਤੇ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ ਜਾਂ ਸਥਾਨਕ ਆਵਾਜਾਈ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਹਵਾਈ ਦੁਆਰਾ: ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਦੂਰ ਸਥਾਨ ਤੋਂ ਯਾਤਰਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਰਾਮ ਦਾਸ ਜੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਲਈ ਉਡਾਣ ਭਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਤੋਂ, ਤੁਸੀਂ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਿਪਲੀ ਸਾਹਿਬ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਟੈਕਸੀ ਕਿਰਾਏ ‘ਤੇ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ ਜਾਂ ਜ਼ਮੀਨੀ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਹੋਰ ਵਿਕਲਪਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛ ਸਕਦੇ ਹੋ ਜਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਿਪਲੀ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸਹੀ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਨੈਵੀਗੇਸ਼ਨ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਹੋਰ ਨਜ਼ਦੀਕ ਦੇ ਗੁਰੂਦੁਆਰੇ
- ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ - 1.0km
- ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਧ ਸੰਗਤ- 1.4km
- ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਜੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ- 450m
- ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਲਗੀਧਰ ਸਾਹਿਬ- 1.3km
- ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ਹੀਦ ਗੰਜ- 1.1km
- ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਛੇਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ - 3.2km