ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਹਿਲੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ, ਲਾਹੌਰ

ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਹਿਲੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ, ਲਾਹੌਰ ਇਕ ਅਤਿ ਪਵਿੱਤਰ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨ ਹੈ, ਜੋ ਲਾਹੌਰ ਦੀ ਚਾਰਦੀਵਾਰੀ ਅੰਦਰ ਦਿੱਲੀ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਦੇ ਕੋਲ, ਪੁਰਾਣੀ ਕੋਤਵਾਲੀ ਚੌਕ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਿਰਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਲਾਹੌਰ ਦੀ ਚਾਰਦੀਵਾਰੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਥਾਨ ਵੱਲ ਹੀ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਸੰਨ 1510 ਈਸਵੀ (1567 ਵਿਕਰਮ ਸੰਵਤ) ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਭਗਤ ਭਾਈ ਦੁਨੀ ਚੰਦ ਦੇ ਘਰ ਆਗਮਨ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਭਾਈ ਦੁਨੀ ਚੰਦ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਨਿਮਿਤ ਸ਼ਰਾਧ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ।

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਐਸੇ ਅੰਧਵਿਸ਼ਵਾਸੀ ਅਤੇ ਰਿਵਾਜੀ ਕਰਮਕਾਂਡਾਂ ਦੀ ਨਿਰਰਥਕਤਾ ਬਾਰੇ ਸਮਝਾਇਆ ਅਤੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਸੱਚਾ ਧਰਮ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੀ ਸੇਵਾ, ਦਾਨ ਅਤੇ ਭੁੱਖਿਆਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਕਰਾਉਣ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਬਚਨਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਕੇ ਭਾਈ ਦੁਨੀ ਚੰਦ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਸ਼ਰਾਧ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਨੂੰ ਧਰਮਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਸਥਾਨ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਨਾਲ ਪਵਿੱਤਰ ਹੋ ਕੇ ਧਰਮਸ਼ਾਲਾ ਸਤਿਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਇਆ।

ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਨੂੰ ਸਿਰਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਇਸ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਬਕਰਿਆਂ ਦੇ ਸਿਰ (ਸਿਰਿਆਂ) ਵੇਚੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਇਸ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਮਹੰਤਾਂ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਰਹੀ। ਸਾਲ 1920 ਵਿੱਚ ਸਥਾਨਕ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਕੇ ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਸੰਭਾਲਿਆ। 1927 ਵਿੱਚ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਐਕਟ ਅਧੀਨ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਇਸ ਦਾ ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ। ਇਹ ਪ੍ਰਬੰਧ 1947 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ।

ਕਿਵੇਂ ਪਹੁੰਚੀਏ

ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਹਿਲੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ, ਲਾਹੌਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਯਾਤਰਾ ਵਿਕਲਪ ਉਪਲਬਧ ਹਨ:

ਸੜਕ ਰਾਹੀਂ: ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਲਾਹੌਰ ਦੀ ਚਾਰਦੀਵਾਰੀ ਅੰਦਰ ਦਿੱਲੀ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਸਿਰਕੁਲਰ ਰੋਡ ਜਾਂ ਅਕਬਰੀ ਮੰਡੀ ਰੋਡ ਰਾਹੀਂ ਦਿੱਲੀ ਗੇਟ ਤੋਂ ਅੰਦਰ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਬਾਜ਼ਾਰ ਇਲਾਕਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਪਾਰਕਿੰਗ ਸੀਮਿਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਨੇੜੇ ਵਾਹਨ ਖੜਾ ਕਰਕੇ ਪੈਦਲ ਜਾਣਾ ਵਧੀਆ ਰਹੇਗਾ।

ਰੇਲ ਰਾਹੀਂ: ਲਾਹੌਰ ਜੰਕਸ਼ਨ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਸਭ ਤੋਂ ਨੇੜਲਾ ਵੱਡਾ ਸਟੇਸ਼ਨ ਹੈ, ਜੋ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 3.5 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਤੁਸੀਂ ਰਿਕਸ਼ਾ ਜਾਂ ਟੈਕਸੀ ਰਾਹੀਂ ਸਿਰਕੁਲਰ ਰੋਡ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਗੇਟ ਤੋਂ ਹੋਂਦੇ ਹੋਏ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੇ ਹੋ।

ਬੱਸ ਰਾਹੀਂ: ਲਾਹੌਰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨਕ ਬੱਸਾਂ ਅਤੇ ਵੈਗਨ ਦਿੱਲੀ ਗੇਟ ਦੇ ਨੇੜੇ ਤੋਂ ਲੰਘਦੀਆਂ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ ਨੇੜਲੇ ਸਟਾਪ ‘ਤੇ ਉਤਰ ਕੇ ਸਿਰਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵੱਲ ਕੁਝ ਦੂਰੀ ਪੈਦਲ ਤੈਅ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।

ਹਵਾਈ ਰਾਹੀਂ: ਸਭ ਤੋਂ ਨੇੜਲਾ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਅੱਲਾਮਾ ਇਕਬਾਲ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਹੈ, ਜੋ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 15 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਤੋਂ ਟੈਕਸੀ ਅਤੇ ਰਾਈਡ-ਹੇਲਿੰਗ ਸੇਵਾਵਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸਿੱਧਾ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੱਕ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪਹੁੰਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਯਾਤਰਾ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਸਥਾਨ ਅਨੁਸਾਰ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਸਮਾਂ-ਸੂਚੀ ਅਤੇ ਉਪਲਬਧਤਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਲਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਵੈਧ ਵੀਜ਼ਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਸਪਸ਼ਟ ਉਲੇਖ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਦੌਰੇ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਤਾਜ਼ਾ ਹਦਾਇਤਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੈਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।