ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੌਜਵਾਨ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜੀਜਾ ਜੈ ਰਾਮ ਜੀ ਦੀ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ‘ਤੇ ਨਵਾਬ ਦੌਲਤ ਖਾਨ ਲੋਧੀ ਦੇ ਅਧੀਨ, ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ ਲੋਧੀ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀ ਮਿਲੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਾਜ ਦੇ ਅਨਾਜ ਭੰਡਾਰ ਵਿੱਚ ਭੰਡਾਰੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਰਾਸ਼ਨ ਦੀ ਤੋਲ ਅਤੇ ਵੰਡ ਕਰਨੀ ਸੀ।

ਗੁਰੂ ਜੀ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ, ਜੱਦ ਵੀ ਗਿਣਤੀ 13 (ਤੇਰਾ) ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਦੇ, ਉਹ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਯਾਦ ‘ਚ ਲੀਨ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਅਤੇ ਬਾਰ-ਬਾਰ “ਤੇਰਾ ਤੇਰਾ” ਉਚਾਰਣ ਕਰਦੇ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ‘ਚ ਲੀਨ ਹੋ ਕੇ, ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਤੋਂ ਵਧ ਅਨਾਜ ਵੰਡ ਦੇਂਦੇ। ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਿਸ਼ਕਾਮ ਸੇਵਾ (ਸੇਵਾ ਭਾਵਨਾ) ਅਤੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਉੱਤੇ ਅਟੱਲ ਭਰੋਸੇ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਸੀ।

ਕਈ ਈਰਖਾਲੂ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਇਹ ਦਰਿਆਦਿੱਲੀ ਚੰਗੀ ਨਾ ਲੱਗੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ‘ਤੇ ਰਾਜ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਗ਼ਲਤ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦਾ ਝੂਠਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਕਾਰਣ, ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਲੇਖਾਕਾਰ (ਅਕਾਊਂਟੈਂਟ ਜਨਰਲ) ਜਾਦੋ ਰਾਏ ਕੋਲ ਹਾਜ਼ਰ ਹੋਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਹਿਸਾਬਾਂ ਦੀ ਗਹਿਰੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਜਾਂਚ ਪੂਰੀ ਹੋਣ ਤੱਕ, ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਕੋਠੜੀ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰਬੰਦ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਜਾਂਚ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਬਿਲਕੁਲ ਸਹੀ ਸਨ, ਸਗੋਂ ਰਾਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ 760 ਰੁਪਏ ਦਾ ਕਰਜ਼ਦਾਰ ਸੀ। ਪਰ, ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਇਹ ਰਕਮ ਲੈਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਇਹ ਗਰੀਬਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ।

ਜਦੋਂ ਸੱਚਾਈ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ, ਤਾਂ ਨਵਾਬ ਦੌਲਤ ਖਾਨ ਲੋਧੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਗ਼ਲਤੀ ‘ਤੇ ਪਛਤਾਵਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਝੂਠੇ ਇਲਜ਼ਾਮਾਂ ‘ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਨ ਲਈ ਗੁਰੂ ਜੀ ਕੋਲ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਾਫ਼ੀ ਮੰਗੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਅਤੇ ਬੁੱਧੀਮਤਤਾ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮੋਦੀਖਾਨੇ ਦਾ ਦੀਵਾਨ ਬਣਨ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ। ਪਰ, ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਇਹ ਪਦਵੀ ਨਮ੍ਰਤਾ ਨਾਲ ਠੁਕਰਾ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਸਲ ਉਦੇਸ਼ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੀ ਭਲਾਈ ਅਤੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਨਾਮ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨਾ ਹੈ।

ਉਹ ਛੋਟੀ ਕੋਠੜੀ, ਜਿੱਥੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਬੰਦ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਹੁਣ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕੋਠੜੀ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਰੂਪ ‘ਚ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਜੋ ਕਿ ਕਪੂਰਥਲਾ ਤੋਂ 14 ਕਿ.ਮੀ. ਦੀ ਦੂਰੀ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਹਰ ਸਾਲ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਦੀ ਸੰਗਤ ਇੱਥੇ ਆ ਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਨਿਸ਼ਕਾਮ ਸੇਵਾ, ਸਚਾਈ ਪ੍ਰਤੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦਿਵਯ ਵਿਦਿਆ ਨੂੰ ਨਮਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਜੇ ਵੀ ਨਿਆਂ, ਨਮ੍ਰਤਾ ਅਤੇ ਦਇਆ ਦੇ ਉਹਨਾਂ ਗੁਣਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਲਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਅਪਣਾਇਆ।