ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅੜੀਸਰ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ ਧੌਲਾ, ਹੰਡਿਆਇਆ ਅਤੇ ਚੂੰਘ ਦੀ ਸਾਂਝੀ ਜੂਹ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਬਰਨਾਲਾ-ਬਠਿੰਡਾ ਸੜਕ ‘ਤੇ ਬਰਨਾਲਾ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 8 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ। ਇਸ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਨੀਂਹ 1920 ਦੇ ਨੇੜੇ ਮਹੰਤ ਭਗਤ ਸਿੰਘ, ਜੋ ਕੂਕਾ ਸਿੱਖ ਸਨ, ਵੱਲੋਂ ਰੱਖੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਥੇ ਇੱਕ ਛੱਪੜ ਅਤੇ ਝਿੜੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ‘ਗਿੱਦੜੀ ਵਾਲਾ ਬੰਨਾ’ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਨੇੜਲੇ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਡਾਂਗਰੀ ਆਪਣੇ ਪਸ਼ੂ ਚਰਾਉਂਦੇ ਸਨ।

ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਹ ਅਸਥਾਨ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਹੈ। ‘ਗੁਰ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰੰਥ’ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਹੰਡਿਆਇਆ ਤੋਂ ਤੁਰੇ, ਤਾਂ ਦੋ ਮੀਲ ਦੂਰ ਆ ਕੇ ਘੋੜਾ ਅੜੀ ਪੈ ਗਿਆ। ਸੰਗਤ ਵੱਲੋਂ ਕਾਰਣ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ ‘ਤੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਥੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਜ਼ਮੀਦਾਰ ਤੰਬਾਕੂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਨਾਮ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦੇ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਅਸ਼ੀਰਵਾਦ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਲੋਕ ਵੀ ਸਿੱਖ ਹੋਣਗੇ ਅਤੇ ਗੁਰੂਘਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਣਗੇ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਬਚਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਜੋ ਵੀ ਸ੍ਰਧਾਲੂ ਇਥੇ ਆ ਕੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰੇਗਾ, ਉਸ ਦੇ ਅੜੇ ਹੋਏ ਕੰਮ ਸੰਪੂਰਨ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਸੋਹੀਆਣਾ ਸਾਹਿਬ ਵੱਲ ਤੁਰ ਗਏ।

ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਅਕਾਸ਼ਬਾਣੀ ਹੋਈ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਅਸਥਾਨ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰੇ। ਉਹ ਇਥੇ ਆ ਕੇ ਟਿਕ ਗਏ, ਅਤੇ ਪਿੰਡ ਧੌਲਾ ਦੇ ਕੁਝ ਨੌਜਵਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਾਹਿਬ ਲਾ ਕੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖੀ। ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਹੰਤ ਬਖਤੌਰ ਸਿੰਘ, ਮਹੰਤ ਲਾਲ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮਹੰਤ ਭਰਪੂਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ। ਹੁਣ ਇਹ ਗੁਰੂਘਰ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੈ। 1997 ਵਿੱਚ ਜੱਥੇਦਾਰ ਬਾਬਾ ਹਰਬੰਸ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਇਸ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਪੁਨਰ ਉਸਾਰੀ ਦੀ ਕਾਰ ਸੇਵਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਬਾਬਾ ਬਾਬੂ ਸਿੰਘ ਨੇ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ।

ਅੱਜ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅੜੀਸਰ ਸਾਹਿਬ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਇਮਾਰਤ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਜਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਸ੍ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਇਹ ਅਟੱਲ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਕੀਤੀ ਅਰਦਾਸ ਅੜੇ ਹੋਏ ਕੰਮਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਦੀ ਹੈ।