ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰੀਠਾ ਸਾਹਿਬ
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰੀਠਾ ਸਾਹਿਬ, ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਚੰਪਾਵਤ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਗੁਰੂ ਘਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 72 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੇ ਹੈ। ਇਹ ਗੁਰੂ ਘਰ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ।
ਇਤਿਹਾਸ
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰੀਠਾ ਸਾਹਿਬ ਪਹਿਲੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦੀ ਚਰਨ ਛੂਹ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ। ਇਸ ਜਗ੍ਹਾ ਉੱਪਰ ਜਾਣ ਲਈ ਨਾਨਕਮੱਤਾ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 4 ਤੋਂ 6 ਘੰਟੇ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਦੋ ਨਦੀਆਂ ਵਗਦੀਆਂ ਹਨ ਇੱਕ ਰਤਿਆ ਅਤੇ ਲਦਿਆ। ਇਸ ਜਗ੍ਹਾ ਉੱਪਰ ਦੋ ਨਦੀਆਂ ਦਾ ਸੰਗਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਸਿੱਧਾਂ ਨਾਲ ਗੋਸ਼ਿਟ ਹੋਈ ਸੀ।
ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੀ ਉਦਾਸੀ ਸਮੇਂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਅਤੇ ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ ਜੀ ਇਸ ਅਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਕੱਤਕ ਦੀ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ।ਉਸ ਸਮੇਂ ਢੇਰ ਨਾਥ ਜੀ ਸਿੱਧਾਂ ਸਮੇਤ ਇੱਥੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ।ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਇੱਥੇ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਸਿੱਧ ਲੋਕ ਰੀਠੇ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਥੱਲੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਨੂੰ ਬੈਠੇ ਹੋਏ ਸਨ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਵੀ ਬੈਠ ਗਏ।ਫਿਰ ਸਿੱਧਾਂ ਨਾਲ ਗਿਆਨ ਚਰਚਾ ਹੋਈ।
ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ ਜੀ ਨੂੰ ਭੁੱਖ ਲੱਗੀ ਤਾਂ ਉਨਾਂ੍ਹ ਭੋਜਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ।ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾਂ ਕੋਲੋਂ ਭੋਜਨ ਲੈਣ ਲਈ ਕਿਹਾ।ਸਿੱਧਾਂ ਨੇ ਹੰਕਾਰਵਸ ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ ਜੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ… ਜੇ ਤੇਰਾ ਗੁਰੂ ਇੰਨਾ ਪਹੁੰਚਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਕਹੋ ਭੋਜਨ ਦੇਵੇ।ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਮਰਦਾਨੇ ਨੂੰ ਰੀਠੇ ਤੋੜ ਕੇ ਖਾਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਸਿੱਧਾਂ ਨੂੰ ਵਰਤਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ।ਰੀਠੇ ਦੇ ਕੌੜੇ ਫਲ ਮਿੱਠੇ ਹੋ ਗਏ ਪਰ ਜਿਸ ਪਾਸੇ ਸਿੱਧ ਬੈਠੇ ਸਨ, ਉਹ ਕੌੜੇ ਹੀ ਰਹੇ।ਇਹ ਦੇਖ ਕੇ ਸਿੱਧਾਂ ਨੇ ਗੁੱਸੇ ‘ਚ ਆ ਕੇ ਆਪਣੀ ਯੋਗ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਇੱਕ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਸੱਪ ਮਰਦਾਨਾ ਜੀ ਵੱਲ ਛੱਡਿਆ।ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਮਈ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਨਾਲ ਸੱਪ ਵਾਲ ਵੇਖਿਆ ਤਾਂ ਸੱਪ ਉੱਥੇ ਹੀ ਪੱਥਰ ਹੋ ਗਿਆ।
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰੀਠਾ ਸਾਹਿਬ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਥਾਨ ਅਤੇ ਪਸੰਦਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ‘ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਢੰਗਾਂ ਦਾ ਉਪਯੋਗ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇੱਥੇ ਕੁਝ ਵਿਕਲਪ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ:
ਕਾਰ ਦੁਆਰਾ: ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰੀਠਾ ਸਾਹਿਬ ਚੰਪਾਵਤ ਜਿਲ੍ਹੇ, ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਜੋ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 581 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਐਨਐਚ 5 ਅਤੇ ਐਨਐਚ 109 ਰਾਹੀਂ ਡ੍ਰਾਈਵ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਜੋ ਉੱਤਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨਾਲ ਇਲਾਕੇ ਨੂੰ ਜੋੜਦੇ ਹਨ। ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੜਕ ਰਾਹੀਂ ਬਹੁਤ ਅਚਛੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਪਰ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਪਹਾੜੀ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਕਾਰਨ ਲੰਬੀ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਤਿਆਰ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਟ੍ਰੇਨ ਦੁਆਰਾ: ਨਜਦੀਕੀ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤਨਕਪੁਰ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਜੋ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰੀਠਾ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 50 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ। ਤਨਕਪੁਰ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ, ਤੁਸੀਂ ਟੈਕਸੀ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ ਜਾਂ ਸਥਾਨਕ ਆਵਾਜਾਈ ਦਾ ਉਪਯੋਗ ਕਰਕੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਬੱਸ ਦੁਆਰਾ: ਤੁਸੀਂ ਹਲ्दਵਾਨੀ ਜਾਂ ਹੋਰ ਨੇੜਲੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਤੋਂ ਬੱਸ ਲੈ ਕੇ ਤਨਕਪੁਰ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਟੈਕਸੀ ਜਾਂ ਆਟੋ-ਰਿਕਸ਼ਾ ਲੈ ਕੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਬੱਸਾਂ ਮੁੱਖ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਜਿਵੇਂ ਨੈਨੀਤਾਲ ਅਤੇ ਹਲਦਵਾਨੀ ਤੋਂ ਉਪਲਬਧ ਹਨ।
ਹਵਾਈ ਸਫ਼ਰ ਦੁਆਰਾ: ਨਜਦੀਕੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਪੰਤਨਗੜ੍ਹ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਹੈ, ਜੋ ਲਗਭਗ 100 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ। ਪੰਤਨਗੜ੍ਹ ਤੋਂ, ਤੁਸੀਂ ਟੈਕਸੀ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ ਜਾਂ ਸਥਾਨਕ ਆਵਾਜਾਈ ਦਾ ਉਪਯੋਗ ਕਰਕੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਯਾਤਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਇਹ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ‘ਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਵਿਕਲਪ ਅਤੇ ਸਮੇਂ-ਸਾਰਣੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੋ। ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਣ ‘ਤੇ, ਸਥਾਨਕ ਲੋਕ ਤੁਹਾਨੂੰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨਗੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਥਲ ਹੈ।
ਹੋਰ ਨੇੜੇ ਵਾਲੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ
- ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕਪੁਰਾ - 112 km